Người khoẻ mạnh có nên kiêng uống sữa bò hay không?

Hiện các nhà khoa học và chuyên gia sức khoẻ trên thế giới có rất nhiều ý kiến trái chiều về vấn đề này. Các ý kiến phổ rộng trên nhiều chủ đề từ sức khoẻ, đến môi trường, và các lí do nhân đạo.

Vậy con người có nhất thiết cần sữa trong chế độ ăn hằng ngày không?

Câu trả lời ngắn gọn là không.

Để giải thích rõ ràng hơn thì chúng ta có thể nhìn vào thông tin dưới đây:

• Hơn 75% dân số thế giới không thể tiêu hoá được lactose – đường sữa.
  • Thường xảy ra ở Châu Phi, Châu Á, và Nam Mỹ nhưng lại ít hơn ở Bắc Mỹ, Châu Âu, và Úc.
• Việc không tiêu hoá được đường sữa dẫn đến tình trạng khó tiêu, tiêu chảy, đầy hơi, và khó chịu ở ruột già nói chung.
• Việc không tiêu hoá được sữa gọi là “lactose intolerance”.

Tuy nhiên, tin vui là những người có thể tiêu hoá lactose vẫn có thể tận dụng các giá trị dinh dưỡng đến từ sữa, vì đây là một nguồn cung cấp canxi, vitamin D và đạm rất tốt.

Đối với người dị ứng với lactose, bạn vẫn có thể lựa chọn các loại sữa không chứa chất này.

Câu chuyện về Canxi, vitamin D, và đạm

• Cần có vitamin D để hấp thụ canxi, còn canxi là dưỡng chất cần thiết cho sức khoẻ xương. Chính vì vậy, sữa là một nguồn thức ăn lý tưởng để hỗ trợ sức khoẻ xương khớp.
• Ngoài ra, nguồn sữa còn cung cấp đạm, đây là một trong những nguyên tố đa lượng mà cơ thể cần để xây dựng cơ bắp.

Dựa vào các con số trên, có thể thấy trong 240 ml sữa (xấp xỉ bằng dung tích 1 hộp Vinamilk) có:

• Lượng calcium trong 240 ml sữa – 293 mg – cung cấp 22.5% nhu cầu hằng ngày.
• Lượng vitamin D trong 240 ml sữa – 120 IU – cung cấp 20% nhu cầu hằng ngày.
• Lượng đạm trong 240 ml sữa – 46 g – cung cấp 17% nhu cầu hằng ngày.

Các nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ sữa đi kèm với sự gia tăng mật độ khoáng xương, giúp giảm nguy cơ loãng xương, gãy xương và teo cơ.

Lợi khuẩn

• Các chế phẩm lên men từ sữa như sữa chua, phô mai có chứa các lợi khuẩn. Hai nhóm lợi khuẩn phổ biến là lactobacillus và bifidobacterium.
• Vai trò của lợi khuẩn đối với sức khoẻ bao gồm:
  • Hỗ trợ duy trì các lợi khuẩn trong ruột.
  • Hỗ trợ các phản ứng miễn dịch của của cơ thể.

Chất béo bão hoà

• Bên cạnh cung cấp Canxi, Vitamin D, đạm, cũng như các lợi khuẩn thì sữa còn chứa hàm lượng chất béo bão hoà cao trong các sản phẩm sữa tươi nguyên chất chưa tách béo (sữa tươi nguyên kem).

Các nghiên cứu khoa học nói gì về sữa?

• Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng việc uống sữa cũng như tiêu thụ các chế phẩm từ sữa có liên quan đến nhiều lợi ích cho sức khoẻ như:
  • Giảm nguy cơ béo phì ở trẻ em.
  • Giảm nguy cơ tiểu đường.
  • Giảm nguy cơ bệnh tim, đặc biệt là đột quỵ.
• Tuy nhiên với hàm lượng chất béo bão hoà cao trong sữa tươi nguyên kem, Hiệp Hội Tim Mạch của Mỹ và Dietary Guideline for Americans 2020-2025 khuyên rằng nên tiêu thụ sữa tách béo hoặc ít béo. Tuy vậy, cũng có các nghiên cứu cho thấy chất béo trong sữa không có ảnh hưởng xấu đến tim mạch cũng như cân nặng. Vậy người khoẻ mạnh, bình thường có nên kiêng uống sữa hay không?
  • Câu trả lời là không nên tránh hay hạn chế, tuy không nhất thiết phải bổ sung mỗi ngày nhưng sữa vẫn chứa nhiều dinh dưỡng. Nếu một người không thể tiêu hoá sữa thì có thể chọn không bổ sung để tránh những khó chịu ở đường tiêu hoá.
  • Sữa mang giá trị dinh dưỡng ở hàm lượng canxi, vitamin D, và đạm, có thể giúp hỗ trợ cho xương chắc khoẻ.
  • Sữa nguyên kem có chứa hàm lượng chất béo bão hoà cao và mang nhiều năng lượng hơn sữa tách béo hoặc sữa ít béo. Tuy nhiên, theo nghiên cứu cho thấy chất béo bão hoà không đi đôi với việc gia tăng rủi ro mắc bệnh tim mạch.

Loại sữa nào cũng chứa dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, tuỳ vào chế độ dinh dưỡng mà bạn có thể cân nhắc chọn uống hay không uống sữa bò.