Dịch bệnh COVID-19 chưa chấm dứt thì một mùa đông kèm theo những nguy cơ về bệnh cảm lạnh và cảm cúm lại đang đến!

Bệnh cảm lạnh và bệnh cảm cúm là hai tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp trên phổ biến nhất, và được các chuyên gia dự đoán sẽ sớm tăng nhanh trong mùa đông năm nay dù tỷ lệ người mắc bệnh tương đối thấp ở năm trước.

Kẽm có thật sự hiệu quả?

Một bài phân tích mới đây sau khi xem xét các nghiên cứu có sẵn trước đó đã chỉ ra rằng thực phẩm bổ sung kẽm có thể giúp xoa diệu các triệu chứng của bệnh cảm lạnh và bệnh cảm cúm. Tất nhiên đây không phải là nghiên cứu đầu tiên về khả năng kháng virus của kẽm, cả trong chữa trị các bệnh cảm và COVID-19.

Tuy nhiên, các kết quả trước đó còn khá mơ hồ, một số nghiên cứu có chỉ ra được một vài lợi ích trong khi các số khác thì không, và chất lượng của các nghiên cứu còn ở mức thấp. Trong khi đó, nhiều người cũng gặp phải một số tác dụng phụ không mong muốn từ việc sử dụng kẽm như cảm giác khó chịu ở bụng, cảm giác buồn nôn và trong một vài trường hợp là tình trạng mất khứu giác.

Nội dung của nghiên cứu

Được công bố vào tháng 11 năm 2021 trên tạp chí y tế BMJ Open, bài nghiên cứu tập trung tìm hiểu khả năng điều trị bệnh cảm lạnh và những bệnh có triệu chứng tương tự như cảm cúm của kẽm. Bài nghiên cứu đã xem xét qua 1,300 bài nghiên cứu trước đó và thu hẹp các phân tích xuống còn 28 cuộc thử nghiệm được tổ chức bài bản trên 5,000 đối tượng nghiên cứu. Sau đây là một số kết luận mà nghiên cứu thu được:

Về khả năng ngừa bệnh cảm lạnh và các bệnh có triệu chứng như cảm cúm:

• Khi so sánh với giả dược (placebo), việc sử dụng viên uống bổ sung kẽm hay thuốc xịt mũi có chứa kẽm sẽ giúp giảm tình trạng nhiễm trùng ở hệ hô hấp. Kết quả dự đoán thu được khá khiêm tốn: cứ 20 người sử dụng kẽm trong điều trị thì ngăn ngừa được một chứng nhiễm trùng. Tuy nhiên, sức thuyết phục của bằng chứng do nghiên cứu đưa ra là tương đối thấp.
• Một số nghiên cứu cho thấy kẽm có khả năng tốt nhất trong việc phòng ngừa các triệu chứng trở nặng, như sốt và các bệnh tương tự như cảm cúm. Cũng cần chú ý là những nghiên cứu trên không nói rõ rằng liệu những người tham gia có bị nhiễm trùng do bệnh cúm hay không.
• Một vài nghiên cứu quy mô nhỏ dựa trên sự phơi nhiễm có chủ đích với bệnh cảm cho thấy kẽm không thể ngăn ngừa các bệnh cảm.

Về khả năng điều trị bệnh cảm lạnh và các bệnh có triệu chứng như cảm cúm:

• Khi so sánh với giả dược (placebo), kẽm có tác dụng giúp đẩy lùi các triệu chứng sớm hơn 2 ngày. Nghiên cứu trên cũng ước tính rằng cứ 100 người bị nhiễm trùng đường hô hấp cấp trên thì có 19 người được chữa khỏi hoàn toàn trong 7 ngày nhờ điều trị bằng kẽm. Tuy nhiên, sức thuyết phục của bằng chứng do nghiên cứu đưa ra là tương đối thấp.
• Việc sử dụng kẽm trong điều trị cũng giúp giảm các triệu chứng ở bệnh nhân (so với giả dược): cụ thể là các triệu chứng của chứng nhiễm trùng sẽ giảm đáng kể trong ngày thứ ba. Ngoài ra, việc dùng kẽm cũng giúp giảm 87% nguy cơ bệnh diễn biến nặng hơn. Tuy nhiên, tỷ lệ trung bình khả năng trở nặng của bệnh hằng ngày là giống nhau giữa việc dùng giả dược và dùng kẽm. Vì vậy, chất lượng và tính đảm bảo của những phát hiện trên chỉ ở nằm mức thấp hoặc mức tạm chấp nhận được.

Cần cân nhắc gì khác khi sử dụng kẽm?

Dù nghiên cứu trên đã đưa ra những kết quả khả quan khi dùng kẽm để ngăn ngừa bệnh cảm lạnh và các bệnh có triệu chứng như cảm cúm, nhưng vẫn có một vài điều mà chúng ta cần cân nhắc:

• Về tác dụng phụ. Tác dụng phụ thường xuyên xảy ra với người sử dụng kẽm, như: buồn nôn hoặc chứng kích ứng ở mũi và miệng. May mắn là những triệu chứng trên không quá nghêm trọng, nhưng chúng có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu đến mức buộc phải ngừng sử dụng kẽm trong điều trị.
• Về giá cả. Thực phẩm bổ sung kẽm không quá đắt đỏ. Một lượng viên uống bổ sung kẽm dùng cho một ngày có thể có giá gần 50.000.

• Về tình trạng thiếu hụt kẽm. Các đối tượng của nghiên cứu trên đều có nồng độ kẽm ở mức bình thường hoặc có rất ít khả năng bị thiếu kẽm. Cần phân biệt sự khác nhau giữa việc bổ sung kẽm để phòng ngừa và điều trị các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp với việc bù đắp thiếu hụt khoáng chất cho cơ thể. Tình trạng thiếu hụt kẽm thường xảy ra ở những người suy dinh dưỡng hoặc có các vấn đề về tiêu hoá nên không thể hấp thụ khoáng chất, vì vậy họ cần phải bổ sung các thực phẩm chức năng để tránh các biến chứng nặng như suy yếu hệ miễn dịch và vết thương lâu lành.
• Sự đa dạng về liều lượng là cách hấp thụ kẽm. Cần thêm nhiều nghiên cứu về cách hấp thụ kẽm để tìm ra phương pháp tối ưu nhất.
• COVID-19. Không có nghiên cứu nào trong bài phân tích trên đề cập đến tác dụng của các thực phẩm bổ sung kẽm trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh SARS-CoV-2, vì vậy không thể áp dụng các kết luận trên cho các bệnh nhân mắc COVID-19.

Những điều bạn đã biết

Dù bạn có bị thuyết phục bởi bài phân tích trên hay không thì cũng đừng quên tuân theo những phương pháp phòng ngừa và điều trị các chứng bệnh cảm thông dụng và đã được chứng minh hiệu quả sau đây:

• Tiêm ngừa cảm cúm.
• Rửa tay thường xuyên.
• Hạn chế tiếp xúc và giữ khoảng cách khi tiếp xúc trực tiếp, đeo khẩu trang khi ở gần người bệnh.
• Ngủ nhiều hơn.
• Ăn uống lành mạnh.

Nếu không may bạn bị bệnh thì nên:

• Không ra ngoài khi không thật sự cần thiết.
• Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người khác.
• Uống nhiều nước.
• Dùng thực phẩm bổ sung kẽm và các liệu pháp điều trị cảm cúm để làm giảm các triệu chứng bệnh.
• Liên lạc ngay với bác sĩ nếu bạn cho rằng mình có thể đang mắc bệnh cảm cúm vì việc điều trị sớm có thể giúp bạn giảm thời gian chữa bệnh. Ngoài ra, các bệnh khác (như COVID-19 chẳng hạn) cũng cần được chữa trị càng sớm càng tốt.

Đa số các biện pháp trên đều giống với các biện pháp dùng để ngăn ngừa và điều trị bệnh COVID-19.

Lời tổng kết

Khi mùa đông đến, rất nhiều người phải đối mặt với bệnh cảm và các bệnh tương tự như cảm cúm. Bạn có thể thấy mình thuộc nhóm nguy cơ cao, nhưng đừng quá lo lắng, vì bạn có thể tránh được các bệnh kể trên bằng một phương pháp đơn giản, an toàn và phổ biến, đó là sử dụng thực phẩm bổ sung kẽm.

Lưu ý:
Những nội dung đăng tải trên Watsup đều mang mục đích hỗ trợ độc giả. Vui lòng xem kỹ ngày của lần nội dung cập nhật gần nhất (nếu có) đồng thời không dùng những thông tin này để thay thế cho lời khuyên từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế của bạn.