Phụ nữ mãn kinh có thể gặp phải chứng sương mù não - ảnh hưởng đến công việc và trí nhớ. Cùng tìm hiểu về hội chứng này nhé.
Mãn kinh có tác động tiêu cực đến trí nhớ của gần hai phần ba phụ nữ, theo một nghiên cứu năm 2004.
Đây là một phần không thể tránh khỏi của tự nhiên, xảy ra khi người phụ nữ không có kinh nguyệt trong suốt 12 tháng. Bất chấp những tiến bộ y học giúp các nhà khoa học có một cái nhìn rõ ràng hơn về thời kỳ này, ta vẫn đang ở những bước đầu tiên trong quá trình tìm hiểu tác động của mãn kinh đến nhận thức.
Trong phần lớn các trường hợp, những thay đổi về nhận thức bao gồm quá trình suy nghĩ, suy luận và ghi nhớ trong thời kỳ mãn kinh chỉ là tạm thời và khó nhận biết. Nhưng đối với một vài người, những thay đổi trên lại gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến năng suất công việc và làm dấy lên mối lo về chứng rối loạn nhận thức.
Để đánh dấu sự kết thúc của thời kỳ sinh sản, mãn kinh thường diễn ra một cách tự nhiên vào tuổi 49, khi buồng trứng mất hoàn toàn các nang noãn. Ngoài ra, phẫu thuật loại bỏ buồng trứng (nhằm ngăn nguy cơ mắc ung thư) cũng gây mãn kinh.
Thời kỳ tiền mãn kinh (một thời kỳ trung gian giữa thời kỳ sinh sản và thời kỳ mãn kinh) kéo dài từ 4 đến 10 năm.
Các triệu chứng điển hình của mãn kinh bao gồm rối loạn vận mạch (bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm), khô âm đạo, rối loạn giấc ngủ, trầm cảm, lo âu và hội chứng “sương mù não”. Những triệu chứng này có thể diễn ra suốt thời kỳ tiền mãn kinh và kéo dài hơn mười năm.
Xấp xỉ 60% phụ nữ trải qua các vấn đề nhận thức trong thời kỳ mãn kinh.
Họ không thể nhớ tên người, hay dùng từ phù hợp trong các cuộc trò chuyện. Nhiều người cho biết họ gặp khó khăn khi phải tập trung và đưa ra các quyết định. Trong bài đánh giá gần đây, những “khó khăn chủ quan về nhận thức” dường như có ảnh hưởng đến kết quả các bài kiểm tra trí nhớ, hồi tưởng và phân tích.
Khó khăn khi làm các bài kiểm tra về trí nhớ lời nói (khả năng học và ghi nhớ các từ vựng đã nghe), trôi chảy lời nói (khả năng sử dụng các từ ngữ đã ghi nhớ) và mức độ tập trung đã được nhận thấy ở phụ nữ tiền mãn kinh.
Dù mức độ suy giảm nhận thức thường khó nhận biết và không làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, nhưng các triệu chứng của nó có thể gây nhiều bất tiện cho những người mắc phải. Nhiều phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp. Khi gánh nặng phải chăm sóc cho con cái đã vơi, kinh nghiệm nơi làm việc dần được tích luỹ và họ dần thâm niên nơi làm việc cũng là lúc phụ nữ phải đối mặt với hội chứng này.
Ngày càng xuất hiện nhiều nghiên cứu về tác động của thời kỳ mãn kinh đến công việc. Các nghiên cứu này cho thấy nó gây ảnh hưởng xấu đến năng suất và mức độ hài lòng của phụ nữ ở nơi làm việc.
Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm sự suy giảm tập trung và trí nhớ kém. Việc giúp đỡ phụ nữ đã mãn kinh tiếp tục làm việc có vai trò rất lớn đối với phụ nữ nói riêng, cũng như đối với một môi trường lao động đa dạng hơn nói chung.
Hội chứng sương mù não không phải là một khái niệm y học hay tâm lý, mà là một tên gọi chỉ sự mù mờ về suy nghĩ mà nhiều phụ nữ trải qua trong thời kỳ mãn kinh.
Những thay đổi về nhận thức trong thời kỳ mãn kinh không chỉ liên quan đến quá trình lão hoá, mà còn có liên hệ quan trọng đến sự thay đổi và suy giảm hormone do buồng trứng tiết ra.
Estradiol và progesterone là hai loại hormone buồng trứng có tác dụng tăng cường khả năng tư duy và bảo vệ trí nhớ. Sự dao động nồng độ hormone estradiol góp phần gây nên trở ngại trong việc nhận thức.
Phụ nữ có thể có các triệu chứng suy giảm nhận thức trong khi không trải qua bất kỳ các vấn đề nào khác liên quan đến mãn kinh. Do đó, các triệu chứng mãn kinh không trực tiếp gây ra sự suy giảm nhận thức. Tuy nhiên, chứng trầm cảm và lo âu, kết hợp với rối loạn giấc ngủ, rối loạn vận mạch lại có liên hệ đến quá trình mãn kinh. Chúng có thể làm trầm trọng hơn các vấn đề về nhận thức ở phụ nữ đang trải qua giai đoạn này.
Bệnh Alzheimer là dạng sa sút trí tuệ phổ biến nhất, đặc biệt là đối với phụ nữ. Nguy cơ trên không có liên hệ đến tuổi thọ của nữ giới, vốn cao hơn đáng kể so với nam giới.
Thay vào đó, sự suy giảm lượng hormone estradiol trong thời kỳ mãn kinh có vai trò nhất định. Mãn kinh sớm do phẫu thuật trước 45 tuổi có liên quan đến nguy cơ sa sút trí tuệ cũng như suy giảm nhận thức cao hơn.
Vì các triệu chứng trên cũng có thể xuất hiện ở giai đoạn đầu của bệnh Alzheimer nên nhiều phụ nữ tiền mãn kinh lo lắng về nguy cơ mắc phải căn bệnh trên.
Tuy vậy, họ có thể yên tâm rằng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ sớm trước 65 tuổi hầu như rất thấp (trừ khi trong gia đình có tiền sử mắc bệnh này). Chứng hay quên và khó khăn về nhận thức trong giai đoạn chuyển tiếp từ tiền mãn kinh sang mãn kinh khá phổ biến và là một phần bình thường của quá trình mãn kinh.
Mặc dù những biến động và suy giảm của hormone estrogen đóng vai trò quan trọng trong hội chứng suy giảm nhận thức, các biện pháp trị liệu hormone không đem lại hiệu quả rõ rệt trong quá trình cải thiện các chức năng nhận thức (các bằng chứng vẫn còn khá hạn chế).
Để xác định xem lối sống có giúp hạn chế hội chứng “sương mù não” hay không, ta cần nhiều nghiên cứu hơn. Hiện tại, ta biết rằng tập thể dục có tác dụng cải thiện nhận thức ở tuổi trung niên. Thêm vào đó, thiền định và chánh niệm cũng có thể có ích trong việc chống lại các rối loạn nhận thức đã nêu.
Đại học Monash đang thực hiện các cuộc khảo sát trực tuyến với đối tượng là phụ nữ từ 45 đến 60 tuổi, nhằm tìm hiểu về triệu chứng rối loạn nhận thức trong thời kỳ mãn kinh.
Để phòng ngừa việc suy giảm nhận thức, ta nên hạn chế dùng chất kích thích, dùng quá liều thuốc theo toa, hút thuốc và uống rượu. Hơn nữa, đảm bảo một chế độ ăn chứa nhiều thực phẩm chưa qua chế biến gốc thực vật (như chế độ ăn Địa Trung Hải), duy trì các mối quan hệ xã hội, và có một trình độ học vấn cao có thể giúp hạn chế hội chứng sương mù não khi bạn lớn tuổi hơn.
Lưu ý:
Những nội dung đăng tải trên Watsup đều mang mục đích hỗ trợ độc giả. Vui lòng xem kỹ ngày của lần nội dung cập nhật gần nhất (nếu có) đồng thời không dùng những thông tin này để thay thế cho lời khuyên từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế của bạn.
Cám ơn bạn đã gửi đánh giá cho chúng tôi! Đánh giá của bạn sẻ giúp chúng tôi cải thiện chất lượng dịch vụ hơn nữa.
ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM